Uzależnienia a zdrowie - dlaczego koniec roku to dobry moment na zmianę?

Koniec roku to czas podsumowań, refleksji i planowania zmian. To również dobry moment, by zatrzymać się i sprawdzić, jak nasze codzienne nawyki wpływają na zdrowie - zwłaszcza te, które mogą prowadzić do uzależnień.

Warto podkreślić, że uzależnienia dotyczą nie tylko używek takich jak papierosy, alkohol czy środki psychoaktywne. Coraz częściej obserwuje się także uzależnienia behawioralne: od telefonu, zakupów, słodyczy, pracy czy dostarczania sobie silnych bodźców emocjonalnych.

 

Dopamina i kortyzol - jak reaguje organizm?

Uzależnienia wpływają na dwa kluczowe układy hormonalne:

Dopamina - hormon nagrody

To substancja odpowiedzialna za motywację i odczuwanie przyjemności. Uzależnienia powodują gwałtowne wyrzuty dopaminy, a z czasem mózg zaczyna potrzebować coraz silniejszych bodźców, by osiągnąć ten sam efekt. Skutkiem są: spadek energii, rozdrażnienie, trudności w koncentracji i mniejsza satysfakcja z codziennych aktywności.

Kortyzol - hormon stresu

Długotrwały stres, przeciążenie obowiązkami oraz niezdrowe nawyki sprawiają, że poziom kortyzolu pozostaje przewlekle podwyższony. To obciąża układ odpornościowy, zaburza sen i nasila problemy z nastrojem.

Jakie mogą być konsekwencje zdrowotne?

• zaburzenia snu
• obniżona odporność
• wahania emocjonalne
• problemy z koncentracją
• przewlekłe napięcia mięśniowe
• zmęczenie i spadek motywacji
• osłabienie relacji i funkcjonowania społecznego

Te objawy często narastają powoli, dlatego wiele osób przez długi czas nie dostrzega, że ich źródłem mogą być mechanizmy uzależnieniowe.

Dlaczego nie warto czekać do Nowego Roku?

Nowy Rok jest naturalnym momentem na zmianę, ale najlepszy czas na zadbanie o siebie to ten, w którym pojawia się gotowość – niezależnie od daty. Wprowadzenie małych, realnych kroków już teraz może przynieść wyraźne efekty w nadchodzących miesiącach.

Wsparcie psychologiczne - kiedy warto po nie sięgnąć?

Warto skorzystać z pomocy, jeśli:

• trudno poradzić sobie ze stresem i napięciem,
• pojawiają się trudności w kontrolowaniu nawyków,
• korzystanie z telefonu, zakupów czy jedzenia staje się sposobem na regulację emocji,
• codzienne funkcjonowanie zaczyna być obciążające.

Psycholog może pomóc zrozumieć mechanizmy zachowań, uporządkować sytuację i zaplanować realną zmianę na najbliższe miesiące.