Gruźlica to choroba zakaźna wywołana przez bakterię Mycobacterium tuberculosis. Choć w wielu krajach, szczególnie w krajach rozwiniętych, liczba przypadków gruźlicy znacznie spadła, to wciąż stanowi istotny problem zdrowotny w niektórych regionach świata. Gruźlica występuje na całym świecie, ale jej częstość różni się w zależności od regionu. Choroba ta jest najbardziej powszechna w krajach o niskim lub średnim dochodzie oraz tam, gdzie warunki sanitarno-higieniczne są gorsze między innymi: Indie, Rosja, Chiny, Afryka Subsaharyjska, Boliwia, Peru, Honduras, Afganistan, Jemen.

Gdzie i w jakich okolicznościach można zarazić się gruźlicą?

1. W miejscach, gdzie dostęp do czystej wody, leków przeciwtuberkulinowych i opieki zdrowotnej jest ograniczony, ryzyko rozprzestrzeniania się gruźlicy jest większe.

2. Ludzie o osłabionym układzie odpornościowym, na przykład z powodu zakażenia wirusem HIV, stosowania immunosupresantów lub innych chorób przewlekłych, są bardziej podatni na zakażenie gruźlicą.

3. Bezpośredni kontakt z chorymi na gruźlicę zwiększa ryzyko zakażenia. To dotyczy zwłaszcza sytuacji, gdzie osoba zakażona jest aktywnie chora na gruźlicę i kaszle, wydzielając bakterie do powietrza.

4. Zatłoczone miejsca, ubóstwo, niska higiena i złe warunki bytowe mogą sprzyjać szerzeniu się gruźlicy.

5. Wzrost oporności na antybiotyki wśród bakterii gruźlicy stwarza wyzwanie w leczeniu i kontrolowaniu choroby.

W celu ograniczenia ryzyka zakażenia gruźlicą, ważne jest zachowanie dobrych praktyk higienicznych, dostęp do skutecznej opieki zdrowotnej, szczepienia (jeśli dostępne) oraz unikanie kontaktu z chorymi. Globalne inicjatywy, takie jak programy leczenia i prewencji gruźlicy, odgrywają kluczową rolę w kontrolowaniu tej choroby. W krajach rozwiniętych, skuteczne strategie kontroli gruźlicy obejmują także śledzenie kontaktów zakażonych i prowadzenie kampanii edukacyjnych.

Zgodnie z polskim Programem Szczepień Ochronnych (PSO) szczepienie przeciwko gruźlicy (BCG) jest bezpłatne i obowiązkowe do 15. roku życia.


Jak rozpoznać gruźlicę?
Objawy gruźlicy mogą obejmować:

• Kaszel utrzymujący się dłużej niż trzy tygodnie.
• Krwioplucie lub krwiokaszl.
• Osłabienie, utrata masy ciała, gorączka, nocne poty.